تجربه علائم ناباروری در افراد امری شایع است و میتواند استرسزا باشد؛ زیرا بسیاری از افراد تا زمان اقدام برای فرزندآوری هیچگونه علامت مستقیم ناباروری از خود نشان نمیدهند.
ناباروری هم در زنان و هم در مردان رخ میدهد. به گفته اداره بهداشت زنان، حدود یک سوم از مشکلات ناباروری از سوی زنان است و یک سوم دیگر در مردان شروع میشود. ثلث نهایی مربوط به ترکیبی از هردو، سایر عوامل یا علل ناشناخته است.
در این مقاله درمورد علائم ناباروری در زنان و مردان و زمان مراجعه به پزشک اطلاعاتی کسب میکنیم.
علائم ناباروری در زنان
علائم ناباروری در زنان میتواند شامل موارد زیر باشد:
۱. احساس درد هنگام آمیزش جنسی
درد هنگام آمیزش جنسی، یا دیسپارونیا، میتواند علامت بیماری زمینهای باشد که روی قدرت باروری زن تاثیر میگذارد. ازجمله این بیماریها میتوان به عفونت، اندومتریوز و فیبروز اشاره کرد.
۲. پریودهای شدید، طولانی یا دردناک
خونریزی بعضی از زنان طی چند روز کمتر میشود ولی بعضی بهطور منظم خونریزی شدید همراه با گرفتگی دردناک دارند.
قاعدگی شدید و دردناک میتواند نشانه اندومتریوز باشد. در این وضعیت، بافتهای رحم در سایر قسمتهای بدن دیده میشود.
اندومتریوز خطر ناباروری را به دنبال دارد.
ازجمله دیگر علائم اندومتریوز میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- درد مزمن لگن (آنهم نه فقط طی قاعدگی)
- احساس درد هنگام آمیزش جنسی
- کمردرد
- خستگی مفرط
- حالت تهوع
- قاعدگی نامنظم و لکهبینی
- مشکلات روده یا احساس درد با حرکت روده
۳. تیرگی یا رنگپریدگی خون قاعدگی
اگر خون قاعدگی همواره کمرنگتر از حد عادی است، این موضوع میتواند نگران کننده باشد. معمولا خون قاعدگی طی روزهای اول قرمز روشن است و بعد از چند روز تیرهتر میشود.
دفع خون بسیار تیره و قدیمی در اوایل قاعدگی نیز میتواند نشانه اندومتریوز باشد. اگر فرد دچار علائم دیگری است، باید با پزشک صحبت کند.
۴. چرخه نامنظم قاعدگی
فاصله بین چرخه قاعدگی در بین افراد و به مرور زمان متغیر است. با این حال، بسیاری از افراد چرخه منظمی دارند یعنی زمان بین هر قاعدگی تقریبا یکسان است.
نامنظم بودن چرخه قاعدگی، شامل پریود نشدن، همچنان میتواند یکی از علائم ناباروری باشد. زیرا به این معناست که تخمکگذاری بهصورت منظم انجام نمیشود. زمانی که تخمدان تخمک آزاد میکند، عمل تخمکگذاری انجام میشود.
نامنظم بودن تخمکگذاری دلایل مختلفی دارد که از آن جمله میتوان به سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)، چاقی مفرط، کمبود وزن و مشکلات تیروئید اشاره کرد.
۵. تغییرات هورمونی
گاهی علائم تغییرات هورمونی بارز نیست و فرد متوجه آن نمیشود یا علت زمینهای را تشخیص نمیدهد. پزشک میتواند برخی مشکلات هورمونی را از طریق معاینه و آزمایش دریابد.
نوسان سطح هورمون منجر به بروز مشکلات زیر میشود:
- افزایش وزن غیر قابل توضیح
- آکنه شدید
- سردی دست و پا
- کاهش یا از دست دادن میل جنسی
- دفع ترشحات از نوک پستان
- موی صورت در زنان
- نازک شدن موی سر
۶. بیماری های زمینهای
از جمله دیگر عواملی که روی قدرت باروری زنان تاثیر میگذارد میتوان موارد زیر را نام برد:
- آسیب دیدن تخمدان یا لولههای رحم
- یائسگی زودرس
- PCOS
- اندومتریوز
- سرطان و روشهای درمان سرطان
۷. چاقی مفرط
براساس یک تحقیق در سال ۲۰۱۸، ممکن است چاقی مفرط به عنوان یکی از علائم ناباروی مطرح شود. زیرا میتواند بر روی سلامت دستگاه تولید مثل تاثیر منفی داشته باشد.
احتمال تشکیل نطفه در زنان چاق کمتر است. زنانی که اضافه وزن دارند، بیشتر از کسانی که مشکل وزن ندارند در معرض خطر بروز مشکل ناباروری قرار میگیرند.
۸. حامله نشدن
یکی از علائم ناباروری ، حامله نشدن بعد از تلاش و اقدام طولانیمدت برای بچهدار شدن است.
اگر فرد بعد از یک سال تلاش برای حاملگی باردار نشده باشد، پزشک احتمال ناباروری میدهد.
اگر سن زن بالای ۳۵ سال است و بعد از ۶ ماه تلاش هنوز حامله نشده باشد، احتمالا نابارور است. اما همچنان این موضوع باید توسط پزشک بررسی شود.
علائم ناباروری در مردان
علائم ناباروری در مردان شامل موارد زیر است:
۱. به هم ریختن تعادل هورمونها
انواع نوسانات هورمونی روی قدرت باروری مردان تاثیر میگذارد.
تستسترون هورمون کلیدی باروری در مردان است بنابراین بروز مشکل در بیضه که این هورمون را ترشح میکند میتواند منجر به ناباروری شود.
دو هورمون علامت تشکیل اسپرم و تستسترون را به بیضه میفرستند: هورمون رنگدانهساز و هورمون محرک فولیکول.
غده هیپوفیز کار تولید این هورمونها را برعهده دارد بنابراین بروز هرگونه مشکل در این غده روی قدرت باروری نیز تاثیر دارد.
۲. اختلال نعوظ
تغییرات هورمونی، عوامل روانشناختی یا مشکلات فیزیکی نعوظ و نگه داشتن آن را دشوار میکند.
اگر این مشکل مرتبا رخ دهد، عمل آمیزش جنسی را مختل میکند. ضمن آن که میتواند نشانه بیماری زمینهای باشد.
۳. مشکل انزال
مشکل انزال یا بروز تغییر در مایع منی، مانند کاهش حجم آن، میتواند نشانه بیماری زمینهای باشد که به قدرت باروری مرد مربوط است.
۴. تغییر بیضهها
سلامت بیضهها در قدرت باروری مردان جنبه مهمی دارد. کوچک یا سفت بودن بیضهها میتواند علامت مشکلات هورمونی باشد.
از طرفی، التهاب، درد یا حساس بودن بیضه میتواند علامت بیماری زمینهای مانند عفونت باشد که باز هم روی کیفیت اسپرم و قدرت باروری مرد تاثیر میگذارد.
۵. چاقی مفرط
تحقیقات سال ۲۰۱۵ به این نکته اشاره میکند که بر اساس تعداد زیادی از تحقیقات، چاقی مفرط در مردان به ناباروری مربوط است.
چاقی مفرط، خطر سایر مشکلاتی که روی باروری مردان تاثیر دارد -مانند کیفیت اسپرم و اختلال جنسی- را افزایش میدهد.
۶. سایر عوامل پرخطر ناباروری
عوامل دیگر نیز در ناباروری مردان و زنان نقش دارد که از آن جمله میتوان موارد زیر را نام برد:
- سن
- مصرف تنباکو یا ماریجوانا
- مصرف الکل
- سابقه بیماری های مقاربتی
- استرس
- رژیم غذایی ناسالم
چه زمان باید به پزشک زنان و زایمان مراجعه کرد؟
بهتر است هرکس که علائم ناباروری را تجربه کرده و بیشتر از یک سال (در زنان بالای ۳۵ سال ۶ ماه) میشود که اقدام به حاملگی کرده است، بهمنظور تشخیص دقیق با پزشک صحبت کند.
گاهی با روشهای ساده تغییر سبک زندگی میتوان قدرت باروری را بهبود بخشید ولی سایر مشکلات زمینهای به درمان نیاز دارند.
حتی بعد از تشخیص ناباروری، روشهای مختلفی برای بارور شدن وجود دارد که افراد میتوانند در این باره با پزشک صحبت کنند.
آزمایشگاه تخصصی پانیذ تحت نظارت متخصصین انجمن های چهارگانه آزمایشگاهی و با مشارکت بیش از پنجاه تن از متخصصین علوم آزمایشگاهی استان خراسان بزرگ
- با مجهزترین دستگاههای آزمایشگاهی مرکز تخصصی انجام آزمایشات مولکولی و PCR کویید 19(مورد تایید وزارت بهداشت و شرکت های هواپیمایی)
- انجام آزمایشات عمومی و تخصصی به صورت روزانه
- جوابدهی آنلاین از طریق وبسایت اختصاصی و ارسال اتوماتیک فایل پی دی اف آزمایشات به صورت پیامکی
آدرس:مشهد، خیابان شهید چمران، شهید چمران6/2 (گلستان شرقی)روبروی پارکینگ بیمارستان آریا، ساختمان پورسینا
شماره تماس: 32290961-051
