آرتریت روماتوئید (RA) چیست؟

آرتریت روماتوئید (RA) یک بیماری التهابی مزمن است که باعث درد، تورم و سفتی (کاهش انعطاف) مفاصل می‌شود. این بیماری یکی از انواع مختلف آرتریت است و زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به مفاصل ما حمله می‌کند و باعث تخریب و التهاب آن‌ها می‌شود. علت دقیق RA و اینکه چرا سیستم ایمنی به مفاصل حمله می‌کند، ناشناخته است.

آرتریت روماتوئید در درجه اول مفاصل ما را تحت تاثیر قرار می‌دهد، اما می‌تواند علاوه بر مفاصل بسیاری از قسمت‌های دیگر بدن را نیز درگیر کند.

باید به خاطر داشته باشیم که آرتریت روماتوئید با استئوآرتریت که شایع‌ترین شکل آرتریت است، متفاوت است. استئوآرتریت زمانی رخ می‌دهد که غضروف محافظت کننده مفاصل به مرور زمان فرسوده شود. با این حال، ممکن است یک نفر همزمان به هر دوی این اختلالات مبتلا باشد.

علائم RA به تدریج ایجاد می‌شوند. بسیاری از مبتلایان علائمی دارند که به طور مداوم وجود دارند، برخی دیگر علائمشان به طور کامل برطرف می‌شود و برخی دیگر دوره‌های متناوب داشتن علائم و بی‌علامتی دارند. زمان شروع، شدت بیماری، علائم و عوارض این بیماری می‌تواند از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت باشد.

 

علائم آرتریت روماتوئید

در بیشتر موارد، علائم به تدریج ظاهر می‌شوند و ممکن است هفته‌ها یا ماه‌ها بگذرد تا علائم آن‌قدر آزاردهنده باشند که مجبور شویم به پزشک مراجعه کنیم. علائم اولیه ممکن است شامل خستگی، درد عضلانی، تب خفیف، کاهش وزن و بی‌حسی و گزگز دست‌ها باشد. در برخی موارد، این علائم قبل از اینکه درد یا سفتی مفصل قابل توجه باشد، بروز می‌یابند.

درگیری مفصل در آرتریت روماتوئید

آرتریت روماتوئید (RA) معمولاً مفاصل یکسانی را در هر دو طرف بدن تحت تأثیر قرار می‌دهد. با این حال، ممکن است علائم در یک سمت شدیدتر از طرف دیگر باشد.
در مراحل اولیه، مفاصل کوچک به طور معمول تحت تأثیر قرار می‌گیرند، به ویژه مفاصل انگشتان دست و پا. در موارد کمتر، ممکن است درگیری از یک مفصل منفرد و بزرگ، مانند زانو یا شانه شروع شود، یا ممکن است از یک مفصل به مفصل دیگر حرکت کند.

با پیشرفت بیماری، اکثر افراد در نهایت دچار التهاب مفاصل در بازوها یا پاها می‌شوند. در برخی از افراد لگن و ستون فقرات به خصوص گردن دچار التهاب می‌شود.

علائم مفصلی آرتریت روماتوئید

شامل سفتی، درد، قرمزی، گرمی و تورم است. خشکی مفاصل در هنگام صبح و بعد از بی‌حرکتی بیشتر آزاردهنده است. هرچند که سایر انواع آرتریت نیز ممکن است باعث سفتی شوند، معمولا خشکی مفصل ناشی از RA می‌تواند بیش از یک ساعت طول بکشد.

مفاصلی که ممکن است تحت تأثیر قرار گیرند عبارتند از: دست‌ها، مچ، آرنج، شانه، پا، مچ پا، زانو، لگن و گردن.

مفاصل دست‌ها اغلب اولین مفاصلی هستند که تحت تاثیر RA قرار می‌گیرند. قدرت دست اغلب کاهش می‌یابد. در صورت تداوم التهاب مفاصل، ناهنجاری‌های مشخصی در دست مبتلایان به آرتریت روماتوئید به مرور زمان رخ می‌دهد.

سایر علائم آرتریت روماتوئید

اگرچه درگیری مفصلی شایع‌ترین علائم آرتریت روماتوئید است، اما این اختلال ممکن است مشکلات مختلف دیگری نیز برای ما ایجاد کند. این مشکلات می‌توانند ناشی از وجود التهاب در بدن، عوارض جانبی داروهای مورد استفاده برای درمان بیماری (مثلاً استروئیدها) یا ترکیبی از عوامل مختلف باشند. این علائم عبارتند از: کاهش تراکم استخوان، ضعف عضلانی، خستگی، مشکلات پوستی، مشکلات چشمی (شامل التهاب ، قرمزی و درد چشم و مشکلات بینایی)، التهاب ریه که ممکن است باعث تنگی نفس و سرفه خشک شود، التهاب عروق خونی و پریکاردیت (التهاب پرده پوشاننده قلب).

 

عوامل خطر ابتلا به آرتریت روماتوئید

علت دقیق بروز آرتریت روماتوئید (RA) شناخته شده نیست. به نظر می‌رسد دو دسته عامل بر میزان خطر ابتلای فرد به آرتریت روماتوئید تأثیرگذار باشند: عوامل مستعدکننده و عوامل محرک.

به احتمال زیاد آرتریت روماتوئید زمانی رخ می‌دهد که یک فرد مستعد در معرض عوامل محرکی قرار گیرد که روند التهابی را شروع می‌کنند.

عوامل مستعدکننده ابتلا به آرتریت روماتوئید

این عوامل عبارتند از:

• سن: RA در هر سنی ممکن است رخ دهد، اما خطر ابتلا به این بیماری به تدریج با بالا رفتن سن افزایش می‌یابد و از حدود 50 سالگی به بعد این خطر کاهش می‌یابد.
• جنسیت: احتمال ابتلا به آرتریت روماتوئید در زنان تقریباً دو برابر مردان است.
• ژنتیک: سابقه خانوادگی ابتلا به آرتریت روماتوئید، تا حدودی خطر ابتلا به این بیماری را بیشتر می‌کند. این به دلیل نقش ژن‌های خاص در احتمال بروز این بیماری است.

عوامل محرک بروز آرتریت روماتوئید

بسیاری از افراد با عوامل مستعدکننده هرگز به RA مبتلا نمی‌شوند. به نظر می‌رسد چندین عامل احتمال ابتلای یک فرد مستعد به این بیماری را افزایش می‌دهند، از جمله:

• عفونت: شواهد نشان می‌دهند که پریودنتیت (عفونت لثه) یک عامل خطر ابتلا به آرتریت روماتوئید است.
• سیگار: عامل شناخته شده‌ای برای ابتلا به RA است.
• استرس: بیشتر مبتلایان به RA اغلب سابقه‌ای از استرس یا ضربه عاطفی (مانند طلاق، تصادف یا غم و اندوه) را در ماه‌های قبل از شروع بیماری گزارش می‌کنند.

 

تشخیص آرتریت روماتوئید

تشخیص آرتریت روماتوئید بر اساس عوامل متعددی از جمله بررسی سابقه پزشکی، معاینه فیزیکی، نتایج آزمایش‌های خون و تصویربرداری صورت می‌گیرد.
به طور معمول، RA زمانی تشخیص داده می‌شود که فرد موارد زیر را داشته و سایر علل بالقوه رد شده باشد:

• علائم التهاب در سه یا چند مفصل که شش هفته یا بیشتر طول کشیده است
• افزایش معیارهای التهابی در آزمایش خون

در برخی موارد، ممکن است لازم باشد قبل از تشخیص قطعی RA، وضعیت ما در طول زمان مورد ارزیابی قرار گیرد.

عکسبرداری با اشعه ایکس اغلب برای حذف سایر علل و برای کنترل روند پیشرفت بیماری بکار می‌رود و معمولاً برای تشخیص اولیه لازم نیست.

 

بیشتر بخوانید:انواع آزمایش چکاب برای آقایان

 

درمان آرتریت روماتوئید

هدف از درمان، کنترل علائم، به حداقل رساندن آسیب مفاصل و بهبود کیفیت زندگی است.
داروهای زیادی برای کنترل آرتریت روماتوئید وجود دارد. داروی مناسب برای هر فرد بستگی به موارد زیر دارد:

• شدت علائم
• تعداد مفاصل درگیر
• روند بیماری
• عوارض داروهای مصرفی
• نتایج برخی از آزمایش‌های خون

به طور کلی، گزینه‌های درمانی RA عبارتند از:

• داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی
• داروهای استروئیدی
• داروهای ضدروماتیسمی تعدیل‌کننده بیماری

گاهی برای کنترل دردهای شدیدی که با این داروها بهبود نمی‌یابد، داروهای ضد درد قوی‌تر تجویز می‌شود. باید به خاطر داشته باشیم که این مُسکن‌ها، بر خلاف سایر داروهایی که برای کنترل آرتریت روماتوئید استفاده می‌شوند، به کاهش التهاب یا آسیب مفاصل کمک نمی‌کنند.

 

چه زمانی باید آرتریت روماتوئید را درمان کنیم؟

نباید درمان آرتریت روماتوئید را به تاخیر بیندازیم. اگر پزشک تشخیص دهد که به آرتریت روماتوئید مبتلا هستیم، باید درمان را فورا شروع کنیم. نباید صبر کنیم تا علائممان بدتر شود. درمان به موقع می‌تواند به جلوگیری از آسیب‌های زیادی که این بیماری به بدن ما می‌زند، کمک کند.

 

اقداماتی برای کمک به درمان آرتریت روماتوئید

فعال ماندن بسیار مهم است. گاهی ممکن است به علت درد تمایلی به فعال بودن نداشته باشیم، اما عدم فعالیت می‌تواند اوضاع را بدتر کند، زیرا ماهیچه‌های ما را ضعیف و مفاصل ما را غیرمنعطف‌تر می‌کند.

متخصص فیزیوتراپی می‌تواند به ما کمک کند تا بفهمیم چه تمریناتی بیشتر به ما کمک می‌کنند. کاردرمانی نیز می‌تواند به ما کمک کند تا بفهمیم چگونه کارهای روزمره خود را، حتی با وجود آرتریت، ادامه دهیم.

یکی دیگر از اقدامات این است که رژیم غذایی سالم داشته باشیم. مبتلایان به آرتریت روماتوئید در معرض خطر بیماری قلبی هستند، بنابراین باید از مصرف غذاهای چرب خودداری کنیم و در عوض میوه و سبزیجات بیشتری استفاده کنیم.

 

آرتریت روماتوئید و بارداری

باید پیش از اقدام به بارداری با پزشک خود مشورت کنیم. برخی از داروهایی که برای درمان آرتریت روماتوئید استفاده می‌شوند برای جنین بی‌خطر نیستند، بنابراین ممکن است لازم باشد قبل از بارداری داروها را عوض کنیم. به علاوه، برای جلوگیری از مشکلات دوران بارداری، باید اقداماتی انجام شود. علائم آرتریت روماتوئید اغلب در دوران بارداری بهتر می‌شوند، اما ممکن است پس از زایمان دوباره تشدید شوند.

 

آزمایشگاه تخصصی پانیذ تحت نظارت متخصصین انجمن های چهارگانه آزمایشگاهی و با مشارکت بیش از پنجاه تن از متخصصین علوم آزمایشگاهی استان خراسان بزرگ

• با مجهزترین دستگاههای آزمایشگاهی مرکز تخصصی انجام آزمایشات مولکولی و PCR کویید 19(مورد تایید وزارت بهداشت و شرکت های هواپیمایی)
• انجام آزمایشات عمومی و تخصصی به صورت روزانه
• جوابدهی آنلاین از طریق وبسایت اختصاصی و ارسال اتوماتیک فایل پی دی اف آزمایشات به صورت پیامکی

آدرس:مشهد، خیابان شهید چمران، شهید چمران6/2 (گلستان شرقی)روبروی پارکینگ بیمارستان آریا، ساختمان پورسینا

شماره تماس: 32290961-051