آزمایش آنتی ژن کپسید ویروسی (VCA) چیست؟

ویروس اپشتین بار  (EBV) چیست؟

قبل از این‌که بخواهیم در مورد آزمایش آنتی ژن کپسید ویروسی (VCA) صحبت کنیم، می‌خواهیم شما را با ویروس اپشتین بار  (EBV) و خصوصیات آن آشنا کنیم. به این ترتیب، ارائه اطلاعات در مورد آزمایش مذکور نیز برای شما مفید خواهد بود.

ویروس اپشتین بار  (EBV) تحت عنوان ویروس هرپس انسانی ۴ هم شناخته می‌شود، که عامل ایجاد نوعی تبخال به نام تبخال گاما است. این ویروس عموما در اثر تماس مستقیم با ترشحات عفونی منتقل می‌شود. ویروس اپشتین بار  می‌تواند منجر به بروز مونونوکلئوز عفونی در فرد شود. توصیه می‌کنم برای آشنایی با این بیماری و راه‌های مقابله با آن به بخش وبلاگ سایت درمانکده مراجعه کنید.

لازم به توضیح است که این نوع از ویروس اپشتین بار  تنها در انسان دیده می‌شود، بنابراین تنها از فردی به فرد دیگر قابل انتقال است.

طی ایجاد عفونت از طریق ویروس اپشتین بار، آنتی بادی هایی از کلاس IgG و IgM علیه ژن کپسید ویروسی تولید می شوند که در تعیین وضعیت عفونت نقش دارند.

با توجه به این‌که ویروس اپشتین بار  (EBV) در بسیاری از افراد تا چندین هفته به صورت پنهان و نهفته وجود دارد، بنابراین برای اطمینان از آلوده بودن یا نبودن فرد به این ویروس انجام تست آزمایشگاهی ضروری است.

چه آزمایش‌هایی ابتلا به ویروس اپشتین بار را تایید می‌کنند؟

در حالت کلی انجام آزمایش می‌تواند میزان آنتی‌بادی‌ها و آنتی ژن‌های موجود در خون فرد را تشریح کند. به این ترتیب مشخص خواهد بود که فرد مستعد ابتلا به ویروس هست یا نه! در ادامه با آزمایش‌های موجود در این زمینه آشنا می‌شویم:

۱) آزمایش آنتی ژن کپسید ویروسی (VCA)

۲) آزمایش آنتی ژن اولیه (EA)

۳) آزمایش آنتی ژن هسته ای EBV (EBNA)

۴) آزمایش مونوسپات

آزمایش‌های فوق معمولا به تشخیص پزشک برای فرد تجویز می‌شوند. بنابراین بهتر است قبل از انجام هر کدام از آزمایش ها در ابتدا با پزشک خود در مورد ضرورت انجام هر یک از آن ها مشورت کنید.

آزمایش آنتی ژن کپسید ویروسی (VCA) چیست و چه کاربردی دارد؟

آزمایش آنتی ژن کپسید ویروسی به منظور اطمینان از ابتلای فرد به ویروس  عفونی EBV انجام می‌شود.

در این اصطلاح کپسید به معنای پوشش پروتئینی موجود در اطراف ماده ژنتیکی ویروس است، که باعث نفوذ راحت‌تر ویروس به داخل سلول می‌شود. کپسید معمولا موجب حفاظت از ژنوم حساس ویروس در مقابل آسیب‌های فیزیکی، شیمیایی و آنزیمی می‌شود. انعطاف‌پذیری کپسید مبحث مهمی است، چرا که در غیر این صورت می‌تواند منجر به خنثی شدن ویروس شود.

کپسید همچنین مسئول شناسایی و بر هم کنش اولیه سلول‌های میزبان به منظور آغاز مرحله اولیه عفونت است. در حالت کلی دو نوع آنتی ژن کپسید ویروسی در بدن تولید می‌شود:

• آنتی ژن کپسید ویروسی IgM معمولا در اوایل ابتلای فرد به ویروس EBV ظاهر می‌شود. این آنتی ژن معمولا طی ۴ الی ۶ هفته پس از آلودگی به این ویروس به تدریج از بین می‌رود، و تاثیرات آن نیز ناپدید می‌شود.
• در مقابل آنتی ژن کپسید ویروسی IgG معمولا در مراحل حاد عفونت EBV ظاهر می‌شود. این آنتی ژن در هفته دوم تا چهارم ابتلای فرد به ویروس EBV به اوج خود می‌رسد، سپس برای مدتی میزان آن در خون کاهش می‌یابد. اما معمولا تا پایان عمر در خون فرد مبتلا باقی می‌ماند.

همانگونه که می‌بینید، از توضیحات ارائه شده نتیجه‌گیری می‌شود که بدن همواره در حال تولید آنزیم‌ها و پادتن‌هایی است که بتواند در صورت لزوم، از بافت اصلی خود در برابر حملات ویروسی، باکتریایی و یا هر عفونت و عامل خارجی دیگری محافظت کند.

چرا آزمایش آنتی ژن کپسید ویروسی (VCA)، برای افراد مبتلا به عفونت ضروری است؟

آزمایش آنتی ژن کپسید ویروسی، در حقیقت نشان‌دهنده توانایی بدن برای مقابله با عفونت است. این آنتی ژن در حقیقت با ترشح خود سعی دارد در مراحل رشد سلول‌های عفونی بیماری‌زا اختلال ایجاد کند. به این ترتیب زمان کافی برای ترشح آنتی‌بادی و مبارزه علیه بیماری نیز فراهم خواهد شد.

از این رو انجام آزمایش آنتی ژن کپسید ویروسی، اطلاعاتی از نحوه مقابله بدن به عفونت ایجاد شده توسط ویروس را در اختیار پزشک معالج قرار دهد. به این ترتیب پزشک می‌تواند مرحله پیشروی این عفونت را از روی آنتی ژن‌های ترشح شده در بدن تشخیص داده و به این ترتیب از داروها و روش‌های درمانی متناسب استفاده کند.

از آنجاییکه علائم بیماری‌های عفونی در افراد مختلف متفاوت است، برای مدیریت بیماری و مقابله با ویروس نمی‌توان تنها به علائم و نشانه‌ها بسنده کرد. اما آنتی ژن کپسید ویروسی شرح حالی از اتفاقات درونی بدن، در اختیار فرد قرار می‌دهد و در نتیجه می‌تواند در این زمینه بسیار موثر باشد.