تشخیص بیماری تیروئید با آزمایش T4

هورمون اصلی تیروئید که توسط غده تیروئید ترشح می شود، تیروکسین یا T4 نام دارد چون 4 اتم ید دارد. با حذف یک اتم ید T4 به تری ید تیروئین (T3) تبدیل می شود. این اتفاق به طور عمده در کبد و بافت های خاصی مانند مغز می افتد. میزان T4 ترشح شده توسط غده تیروئید توسط هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH) کنترل می شود. ( آزمایش T4 ) این هورمون تحریک کننده تیروئید یا TSH توسط غده هیپوفیز در مغز ترشح می شود. مقدار هورمون TSH که غده هیپوفیز وارد جریان خون می کند، به میزان T4 که غده هیپوفیز می بیند بستگی دارد. اگر غده هیپوفیز T4 کمی در خون مشاهده کند، TSH بیشتری تولید کرده تا غده تیروئید میزان T4 تولید شده را بالا ببرد. اگر هم میزان T4 در خون بیش از حد مورد نیاز باشد، تولید هورمون TSH در غده هیپوفیز متوقف می شود. در واقع غده تیروئید و غده هیپوفیز در بسیاری از موارد مانند بخاری و ترموستات عمل می کنند. زمانی که بخاری خاموش و هوا سرد می شود، ترموستات دما را تشخیص داده و بخاری را روشن می کند. بنابراین تیروئید و هیپوفیز مانند بخاری و ترموستات مرتب در حال روشن و خاموش شدن هستند. در شکل زیر می توانید این روند را مشاهده کنید:

T4 و T3 به حمل و نقل پروتئین ها اختصاص یافته و در برخی شرایط این پروتئین ها سطح این هورمون ها را در خون تغییر می دهند. یکی دیگر از اندازه گیری های انجام شده برای تشخیص وضعیت تیروئید در بیماران، اندازه گیری T4 آزاد است. T4 آزاد توسط پروتئین تغییر نکرده و ما قادر خواهیم بود به طور دقیق تری سطح T4 را اندازه گیری کنیم. آزمایش خون برای اندازه گیری TSH, T4, T3 و T4 آزاد در دسترس و متداول است. آزمایش هایی که برای ارزیابی عملکرد تیروئید انجام می شوند عبارت اند از:

آزمایش TSH

بهترین روش برای بررسی عملکرد تیروئید، اندازه گیری سطح TSH در نمونه خون است. سطح بالای TSH نشان می دهد غده تیروئید عملکرد مناسبی ندارد (کم کاری تیروئید اولیه یا primary hypothyroidism). در حالت دیگری که سطح TSH پایین است، نشان می دهد فرد تیروئید پرکاری دارد که مقدار زیادی هورمون تیروئید ترشح می کند. (پرکاری تیروئید یا hyperthyroidis)

گاهی اوقات پایین بودن سطح TSH نشان دهنده مشکلی در غده هیپوفیز است که مانع تولید TSH کافی برای تحریک تیروئید می شود (کم کاری تیروئید ثانویه یا secondary hypothyroidism). در بیشتر افراد سالم سطح نرمال TSH نشان دهنده عملکرد طبیعی غده تیروئید است.

آزمایش T4

T4 در خون به دو شکل جریان دارد:

اول: T4 به پروتئین متصل شده و به همین دلیل نمی تواند به بافت های مختلفی که به هورمون تیروئید نیاز دارند وارد شود.

دوم: T4 آزاد که به بافت های مختلف وارد شده و تاثیر خود ر می گذارد. عملکرد T4 آزاد برای تشخیص عملکرد غده تیروئید بسیار اهمیت دارد و آزمایش های اندازه گیری این هورمون آزمایش T4 آزاد (FT4) یا شاخص T4 آزاد (FT4I یا FTI) نام دارند.

افراد مبتلا به پرکاری تیروئید FT4 یا FTI بالاتری دارند، در حالی که در بیماران مبتلا به کم کاری تیروئید سطح FT4 یا FTI پایین است.

ترکیب آزمایش TSH با آزمایش FT4 یا FTI به طور دقیق عملکرد غده تیروئید را مشخص می کند.

TSH بالا و FT4 یا FTI پایین نشان دهنده کم کاری تیروئید اولیه و مشکل در عملکرد غده تیروئید است.

TSH پایین و FT4 یا FTI پایین نشان دهنده کم کاری تیروئید به علت مشکل در عملکرد غده هیپوفیز است.

TSH پایین و FT4 یا FTI بالا نشان دهنده پرکاری تیروئید است.

آزمایش T3

آزمایش T3 اغلب به منظور تشخیص پرکاری تیروئید یا شدت آن مورد استفاده قرار می گیرد. سطح T3 در بیماران مبتلا به پرکاری تیروئید بالا است. در برخی افراد با TSH پایین، تنها T3 بالا بوده و سطح FTI یا FT4 نیز نرمال است. آزمایش T3 به ندرت برای بیماران مبتلا به کم کاری تیروئید کارآمد است چرا که مثلا بیماران مبتلا به کم کاری تیروئید شدید معمولا TSH بالا و FT4 یا FTI پایین داشته ولی T3 نرمالی دارند. علت این امر این است که استروژن سطح پروتئین های هورمون گیر را افزایش داده و در این شرایط برای ارزیابی تیروئید باید هم سطح TSH و هم سطح TS4 آزاد مورد بررسی قرار بگیرد.

آزمایش آنتی بادی تیروئید

سیستم ایمنی بدن به طور طبیعی از بدن در برابر مهاجم های خارجی مانند باکتری و ویروس محافظت می کند و آن ها را با آنتی بادی های تولید شده توسط سلول های خونی به نام لمفوسیت (lymphocytes) از بین می برد. در بسیاری از بیماران مبتلا به کم کاری تیروئید یا پرکاری تیروئید، لمفوسیت ها آنتی بادی هایی علیه تیروئید تولید کرده و باعث تحریک یا آسیب تیروئید می شوند. دو آنتی بادی رایج که مشکلات تیروئیدی را به وجود می آورند، مستقیما روی سلول های پروتئینی تیروئید تاثیر می گذارند و عبارت اند از: تیروئید پراکسیداز و تیروئروگلوبولین.

اندازه گیری سطح آنتی بادی های تیروئید به تشخیص علت بیماری های تیروئیدی کمک می کند. به طور مثال مثبت بودن آنتی بادی های تیروئید پراکسیداز و تیروئروگلوبولین مبتلا به کم کاری تیروئید نشان دهنده بیماری تیروئیدیت هاشیموتو است. اگر این آنتی بادی ها در افراد مبتلا به پرکاری تیروئید مثبت بود، بیماری خود ایمنی تیروئید تشخیص داده می شود.

تیروگلوبولین (THYROGLOBULIN)

تیروگلوبولین (Tg) نوعی پروتئین است که توسط سلول های طبیعی تیروئید و همچنین سلول های سرطانی تیروئید ساخته می شود. تا زمانی که غده تیروئید وجود دارد، این پروتئین عملکرد تیروئید را نشان نمی دهد همچنین برای تشخیص سرطان تیروئید نیز به کار برده نمی شود. این آزمایش اغلب برای بیمارانی که به منظور درمان سرطان تیروئید جراحی کرده اند و برای بررسی آن ها بعد از درمان انجام می شود.

آزمایشگاه تخصصی پانیذ تحت نظارت متخصصین انجمن های چهارگانه آزمایشگاهی و با مشارکت بیش از پنجاه تن از متخصصین علوم آزمایشگاهی استان خراسان بزرگ

• با مجهزترین دستگاههای آزمایشگاهی مرکز تخصصی انجام آزمایشات مولکولی و PCR کویید 19(مورد تایید وزارت بهداشت و شرکت های هواپیمایی)
• انجام آزمایشات عمومی و تخصصی به صورت روزانه
• جوابدهی آنلاین از طریق وبسایت اختصاصی و ارسال اتوماتیک فایل پی دی اف آزمایشات به صورت پیامکی

آدرس:مشهد، خیابان شهید چمران، شهید چمران6/2 (گلستان شرقی)روبروی پارکینگ بیمارستان آریا، ساختمان پورسینا

شماره تماس: 32290961-051